Khi cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu, thì trái phiếu là minh chứng cho khoản cho vay. Đây là một lựa chọn đầu tư an toàn hơn nhưng vẫn mang lại lợi nhuận ổn định.
1. Trái phiếu là gì?
Trái phiếu (Bond) là một loại chứng khoán xác nhận người sở hữu đã cho tổ chức phát hành vay tiền trong một khoảng thời gian nhất định và với một mức lãi suất cụ thể.
-
Tổ chức phát hành có thể là:
-
Chính phủ
-
Doanh nghiệp
-
-
Khi đến hạn, bên phát hành có nghĩa vụ trả lại tiền gốc + lãi cho người nắm giữ trái phiếu.
Khác với cổ phiếu, người nắm giữ trái phiếu không sở hữu một phần công ty.
2. Các đặc điểm chính của trái phiếu
Đặc điểm | Ý nghĩa |
---|---|
Mệnh giá | Giá trị gốc của trái phiếu (ví dụ: 100.000 VNĐ) |
Lãi suất (coupon) | Tỷ lệ % mà người mua được hưởng định kỳ |
Kỳ hạn | Thời gian đáo hạn trái phiếu (6 tháng, 1 năm, 5 năm…) |
Tính thanh khoản | Mức độ dễ dàng khi muốn bán lại trên thị trường |
3. Phân loại trái phiếu
A. Trái phiếu chính phủ (Government Bonds)
-
Được phát hành bởi Chính phủ hoặc Kho bạc Nhà nước
-
Dùng để tài trợ cho các chương trình quốc gia (hạ tầng, giáo dục, y tế…)
-
Có mức độ an toàn cao nhất vì được bảo lãnh bởi nhà nước
Ưu điểm:
-
An toàn, ổn định
-
Thường được mua bởi ngân hàng, tổ chức tài chính
Nhược điểm:
-
Lợi suất thường thấp hơn các loại trái phiếu khác
Lưu ý ở Việt Nam có: Trái phiếu chính phủ, trái phiếu kho bạc, trái phiếu công trình…
Trái phiếu doanh nghiệp (Corporate Bonds)
-
Do doanh nghiệp phát hành để huy động vốn
-
Lãi suất thường cao hơn trái phiếu chính phủ
Ưu điểm:
-
Lợi suất cao hơn
-
Nhiều lựa chọn ngành nghề, kỳ hạn linh hoạt
Nhược điểm:
-
Rủi ro cao hơn, nhất là nếu công ty phát hành không đủ uy tín hoặc tài chính yếu
-
Một số trái phiếu không có tài sản đảm bảo
Trái phiếu của các công ty lớn (Vingroup, Masan…) thường được nhiều nhà đầu tư cá nhân quan tâm.
4. Cách mua trái phiếu
Kênh mua | Ghi chú |
---|---|
Qua công ty chứng khoán | Phổ biến nhất hiện nay |
Qua ngân hàng | Chủ yếu là trái phiếu chính phủ |
Trên thị trường sơ cấp | Mua trực tiếp từ đợt phát hành |
Trên thị trường thứ cấp | Mua lại từ người khác đã sở hữu |
5. Ai nên đầu tư trái phiếu?
Trái phiếu phù hợp với:
-
Nhà đầu tư muốn an toàn và ổn định
-
Nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục để giảm rủi ro
-
Người mới bắt đầu, chưa muốn mạo hiểm với cổ phiếu
So sánh nhanh: Cổ phiếu vs Trái phiếu
Tiêu chí | Cổ phiếu | Trái phiếu |
---|---|---|
Bản chất | Quyền sở hữu | Khoản cho vay |
Rủi ro | Cao hơn | Thấp hơn |
Lợi nhuận | Biến động theo thị trường | Cố định (lãi suất) |
Ưu tiên khi công ty phá sản | Sau cùng | Trước cổ đông |
Kết luận
Dù không hấp dẫn mạnh như cổ phiếu, nhưng trái phiếu là một phần không thể thiếu trong danh mục đầu tư của mọi nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Việc hiểu rõ về các loại trái phiếu, đặc biệt là phân biệt trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp, sẽ giúp bạn cân bằng giữa an toàn và lợi nhuận.